Donderdag 28 januari was het zover, de paradysfugel was klaar voor vertrek, de grote reis naar het zuiden stond op het punt van beginnen¡ En het was haar dag, ze wilde eigenlijk al dinsdag of woensdag vertrekken maar het was gewoonweg nog niet het moment, er moesten steeds nog een paar kleine dingetjes geregeld worden. Toen ze er achter kwam dat deze donderdag haar dag was op de Maya-kalender, de meeste precieze kalender die er tot nu toe bestaat, moest ze glimlachen. De dag van de 'Zon' of zoals de Maya's het noemen: Sol – Ahau. Nummer 20, de laatste in de reeks, of de eerste, want dit nummer staat op de kalender gelijk aan 0. De kleur van haar familie is geel, want ze is een zonnestraal, ze is de zon die elke dag een reis maakt op deze planeet.

Met deze gegevens wist ze dat ze de goden aan haar zijde had en ze maakte zich daarom niet verder druk of het allemaal wel zou lukken. Want ja, ze had zich wel zorgen gemaakt over de hoeveelheid spullen die ze mee zou nemen. Het karretje was groot genoeg, dat was het probleem niet, het was het gewicht dat ze moest gaan trekken en vooral wanneer de weg omhoog zou lopen. Aan de andere kant wist ze dat ze geen overbodige luxe aan het meezeulen was en dat gegeven bracht haar rust en dat dit het precieze gewicht zou zijn om mee op reis te gaan.

Het was al na enen toen ze aan haar eerste etappe, een rit van dik veertig kilometer, begon: Van Laguna Verde naar Casablanca, een dorp tussen Valparaíso en Santiago. De volledige naam is echter: Santa Bárbara la Reina de Casablanca, afgeleid van Bárbara de Braganza, de vrouw van Fernando VI, een koning van Spanje. Het is een niet al te groot dorp en de paradysfugel dacht dat het groter was omdat ze de naam al zo vaak had gehoord. Dat komt omdat het bekend is buiten de landgrenzen vanwege de hoeveelheid aanwezige wijngaarden. Vele rode Chileense wijnen die geëxporteerd worden naar het buitenland komen uit dit gebied. De Acuya-vallei, zoals de oorspronkelijke bewoners dit gebied in een van de (uitgestorven) inheemse talen aanduiden, is waar nu volop de druiven worden gekweekt. Vele boomgaarden hebben daardoor plaats moeten maken voor deze andere landbouwvorm.

Het was een mooie route, heerlijk rustig qua verkeer en dat maakte dat de paradysfugel zich gelukkiger dan ooit voelde. ¡Wat een heerlijk begin van dit grote avontuur, het één zijn met de elementen en niets meer dan dat! Het eerste stuk voerde langs eucalyptusbomen, half in de schaduw, half in de zon aan de rand van de vallei. Later werd de vallei breder en de laatste tien a vijftien kilometer was de weg vlak en de weg bevond zich bijna in het midden van de vallei. Om de twee a drie kilometer passeerde de paradysfugel een 'fundo', een grote boerderij, een landhuis van de landmeester midden tussen de wijnranken. Deze landhuizen, vooral die met historie, hebben over het algemeen een koloniaal uiterlijk en zijn prachtig, soms met schitterend onderhouden tuinen. Het zijn pareltjes in het landschap. Echter geeft het ook het verschil in klasse weer van vroegere tijden. De rijke familie van landeigenaren en de 'gewone' arbeiders en boeren. Desalniettemin laat het de geschiedenis van dit land zien. Het is een reflectie van het verleden, de tijd van de Spaanse overheersing en daarna de overgang naar een zelfstandig land waar deze klasse-verschillen bleven bestaan en maar moeilijk geheel te vervagen zijn.

Ze fietste verder en aan het eind van de horizon zag ze het rode dak van de torenspits. Dat moest Casablanca zijn¡ Het zou nu niet ver meer zijn en ze was uiterst tevreden dat de reis zo goed was verlopen en dat het lichaam de inspanning prima had kunnen verwerken. Dat gaf haar volop vertrouwen voor de rest van de reis.

Op het plein aangekomen maakte ze een welkomstrondje om zo een een kleine ode toe te brengen aan het dorp. Dit is één van de rituelen die de paradysfugel altijd aanwendt bij aankomst van een plek waar ze de nacht doorbrengt. Ze belde Waldo, een collega architect, die ze kende van de tijd dat ze in Valparaíso had gestudeerd. Ze spraken af bij het benzinestation want dat was vlakbij de woning en vanaf daar volgde ze Waldo naar een relatief nieuwe wijk, waar Macarena, zijn vrouw, tegelijkertijd aankwam.

Na een nacht onderdak te hebben gehad bij dit bevriende echtpaar, stond de Paradysfugel al om kwart over negen op de pedalen. Echter, had ze niet in haar hoofd om deze dag al verder te reizen. Ze had gehoord dat de leeuw met het marionetten-circus onderweg was en dat rond het middaguur het weerzien aanstaande was. Ze wist niet wat ze er van moest denken maar ze maakte zich daar absoluut niet druk over. Eerst naar de bibliotheek om de volgende etappe te kunnen uitstippelen en onderdak te vinden op de volgende tussenstop. Het was vroeg dag geworden en de benen waren zwaar. Ze had zin in een kopje koffie om wakker te worden maar helaas was er niets te vinden in de omgeving, het enige cafetaria aan het plein was dicht en zou de hele dag dicht blijven.

De tijd vloog voorbij en ze zag dat ze een berichtje had gekregen. De leeuw was in aantocht, waarop ze haar werkzaamheden afrondde en zich naar het plein begaf. Daar stond een rode ros met een legergroen karretje en haar blauwe paard kon maar moeilijk haar ogen afhouden van deze prachtige combinatie. Er was niets aan te doen, de paarden hadden bepaald dat ze samen wilden reizen en daar was niet tussen te komen. De paradysfugel keek de leeuw aan en wees naar de paarden. Ze lachten allebei en ze zochten een plek waar ze de reisplannen zouden kunnen doorspreken. Niet naar de kust, maar het binnenland in, naar de warmte en naar een streek die voor beiden onbekend was. De paradysfugel had de mogelijke route al bekeken en bepaald werd na een dag of twee verder te reizen richting Melipilla en dat in twee etappes te doen. De leeuw had onderdak weten te regelen waarmee het verblijf in Casablanca met een aantal dagen werd verlengd. Het weekend zou hier worden doorgebracht zodat de marionetten op vrijdag- en zaterdagavond op het plein zouden kunnen dansen. Ze waren door de reis aardig in de verdrukking geraakt en ze hadden behoefte aan beweging.

Het was een prachtig weekend met gastvrijheid ten top. Een goed bed, een heerlijk warme douche en een lief echtpaar dat hen alles vertelde over het dorp en omgeving, over de geschiedenis en de wijnindustrie.

Ze vertelden dat Casablanca naamsbekendheid heeft omdat het in het verleden een knooppunt was op de aloude route tussen de haven van Valparaíso en de hoofdstad Santiago. Het was een plek waar handel werd gedreven in vroegere tijden, waar goederen uitgewisseld werden en de legende zegt dat het dorp haar naam te danken heeft aan het feit dat er zich een witgekalkt huis op een heuvel bevond dat eigendom was van Gonzalo de Toledo. Het was een referentiepunt dat men zich op de route bevond, wilde je naar Valparaiso of Santiago, dan was 'la casa blanca' de indicatie dat men niet was verdwaald.

Tegenwoordig heeft het niet meer die importantie van handelsknooppunt vanwege de komst van de snelweg, de ruta 68. Nu is het een rustig plattelandsdorp met mondiale connecties vanwege de wijnindustrie. Er is een wijnroute en de vele wijngaarden bieden excursies en proeverijen aan, die bezoekers trekken van over de hele wereld. Echter heeft deze ontwikkeling, die economisch gezien maar voor een paar families van de bevolking écht voordelig is, een enorme keerzijde die maar weinig benadrukt wordt en één van de taken tijdens het nomadenbestaan van de paradysfugel is dat deze thema's naar de oppervlakte worden gebracht en benadrukt worden zodat meer mensen er weet van hebben en krijgen.

'Bewust leven' en het 'bewustzijn' zijn woorden die tegenwoordig vaak worden gebruikt in reclames of slogans ten aanzien van de gezondheid en de omgang van mens tot mens. Maar er moet ook groter gedacht worden: 'Nederland is klein, denk groot' is één van de gezegdes die al jaren bestaat en die de paradysfugel geschikt vindt om iets verder te denken dan waar normaal gesproken de kennis ophoudt. De 'ver van mijn bedshow' dus het probleem bestaat niet want we zien het niet, is een denkwijze die we als mensheid in de 21e eeuw achter ons zouden moeten laten. Het is een gelimiteerde denkwijze en het ondermijnt de acceptatie dat we als individu en als collectief een enorme kracht bezitten om veranderingen in onze omgeving aan te brengen. We hebben er allemaal weet van dat de luxegoederen die we consumeren een donkere achtergrond hebben. We zijn als mens zijnde slim genoeg om de nieuwste technologieën te ontwikkelen, apparaten die alles kunnen maar we zijn niet in staat om ons sterk te maken voor onze eigen habitat die de naam 'Aarde' draagt. En bovendien om ons in te zetten voor mensen die minder economisch bevoorrecht zijn als de bewoners van de westerse wereld, terwijl zij grotendeels bijdragen aan het 'confortabele leven', aan de productie van goederen voor deze zelfde consumptiemaatschappij.

En daarom wordt het hoog tijd dat we ons allen eens druk maken hoe wij als mensheid met deze planeet omgaan omdat het voor ons allen onze achtertuin is. In Nederland wordt misschien voldoende aandacht besteed aan de natuur en is er volop wetgeving die de natuur en de rechten van de mens beschermt. Echter houdt de natuur niet bij de landgrens op en het merendeel van de producten die verkrijgbaar zijn, zijn geproduceerd of verbouwd in het buitenland. Vaak in landen die worden aangeduid als tweede- of derdewereldlanden oftewel: de lage-lonen-landen. In deze landen is over het algemeen minder wetgeving op het gebied van natuurbehoud en mensenrechten, óf hebben grote multinationals zo een grote invloed dat het milieu niet de aandacht krijgt die het verdient en daar is de lokale bevolking de dupe van.

En daar is sprake van in de vallei van Casablanca, om nog maar te zwijgen over de schade en de vervuiling die de koperindustrie veroorzaakt in het noorden van Chili, in de Atacama-woestijn. Aan dit gebied wil de paradysfugel een apart artikel wijden want volgens haar is dat een tikkende tijdbom, er staat een milieuramp te wachten, of waarschijnlijker: het is al aan de gang. Water is daar al jaren ondrinkbaar door de hoeveelheid arsenicum en het gebied is bijna geheel uitgedroogd – de mijnindustrie verbruikt enorme hoeveelheden water – zodat kleinschalige landbouw en veehouderij praktisch onmogelijk is geworden, iets waar de lokale, inheemse bevolking al honderden jaren van leeft. Het is een leefwijze die aansluit bij het gebied, in harmonie leven met de omgeving wat vandaag de dag praktisch niet meer mogelijk is door de vervuiling van de industrie en de in beslagname van gebieden omdat deze verkocht zijn aan derden.

Weer terug naar de vallei: in het verleden was er volop water te vinden in deze streek, verscheidene stroompjes meanderden door het gebied en elke boerderij of huis in het dorp had wel een waterput, met andere woorden: iedereen had toegang tot water. Tegenwoordig is het zo dat men een vergunning moet aanvragen om een put te slaan en het water is verkocht aan derden (de paradysfugel vraagt zich in godsnaam af hoe dat kan: hoe kun je een rivier kopen of verkopen?? Iets wat geheel niet strookt met haar denkwijze).

De kopers zijn vaak private, (buitenlandse) partijen en bedrijven. Het gebied wordt bovendien overgeëxploiteerd, er wordt geen rekening met de aanwezige natuur, het water is schaars en de mensen die ver van het dorp afwonen, hebben soms periodes geen toegang tot water. De bemesting geeft bij tijd en wijle veel stankoverlast en wanneer er gespoten wordt tegen ongedierte, ademt de bevolking de chemische lucht in die in de vallei blijft hangen.

Met deze informatie keek de paradysfugel met andere ogen naar deze prachtige streek en naar de wijnplantages. Ze zuchtte een paar keer want het raakt haar diep wanneer de natuur en cultuur niet worden gerespecteerd en ze nam zich voor om deze informatie om te vormen en in te passen in haar reisverhaal. Ze snapte dat het haar missie zou zijn om als een soort postduif de boodschap over te brengen naar andere verre uiteinden want ze weet dat de mensen van haar geboortegrond en land begripvolle mensen zijn die bereid zijn om een helpende hand te bieden. Ze kent vele mensen die open en respectvol zijn en maar al te graag willen bijdragen aan het behoud van die dingen die ouder zijn dan ons vergankelijke lichaam: namelijk natuur en cultuur. Of zoals een Nederlands gezegde luidt: Mensen die 'het hart op de goed plek hebben'.

Het drukke weekend werd afgesloten met een presentatie van de marionetten in de tuin waarbij de hele familie Fredes Maldonado was uitgenodigd. Oma, opa, ooms en tantes, kleinkinderen, iedereen was er en tijdens het optreden was het gieren en brullen geblazen. Het was een prachtige uitwisseling, een privéshow in ruil voor drie dagen onderdak en iedereen ging na het spektakelstuk uiterst gelukkig huiswaarts. De leeuw en de vogel waren moe maar voldaan, het was een prachtig slot en ze voelden dat ze hiermee de volgende dag aan een nieuwe etappe konden beginnen. Richting Pomaire, een klein dorpje vlakbij Melipilla dat bekend staat om haar aardewerk. Het dorp waarvan de leeuw en de vogel hadden vernomen dat de handwerklieden het tegenwoordig moeilijk hebben het hoofd boven water te houden door de komst van het goedkope Chinese imitatieaardewerk en andere kitch-prularia.

Ze gingen vroegtijdig naar bed want morgen zou hen een lange dag te wachten staan. Een kleine bergpas lag in het verschiet en ze wisten dat de weg niet je-dat zou zijn, dus een goed nachtrust was geboden om uitgerust te kunnen vertrekken.